Wykłady od wizji do projektu

Cykl corocznych spotkań, których celem jest poszerzanie wiedzy o wybitnych przejawach współczesnej myśli architektonicznej i urbanistycznej, a także przybliżanie polskiemu odbiorcy największych osiągnięć czołowych pracowni architektonicznych. Głównymi prelegentami były gwiazdy architektury i przedstawiciele renomowanych biur architektonicznych z całego świata. Wykładom towarzyszy ceremonia wręczenia głównych nagród Konkursu TEORIA i Stypendium PRAKTYKA, a także publiczna prezentacja nagrodzonych prac.

Opis

Stypendium PRAKTYKA to trzyetapowy program, którego celem jest znajdowanie najciekawszych pomysłów na poprawę jakości przestrzeni publicznej we wskazanym miejscu w Polsce. W 2023 roku jest to Gdańsk, a w nim obszar skrzyżowania Alei Grunwaldzkiej i ulicy Kołobrzeskiej z kontekstem terenu otaczającego, położonego w dzielnicy Gdańsk Oliwa w rejonie Przymorze.

I ETAP
W pierwszym etapie Jury Stypendium z nadesłanych portfolio wybiera do 18 osób, które kwalifikuje do uczestnictwa w stacjonarnych, weekendowych, 2-dniowych „Warsztatach z Mentorem”.

Warsztaty poprowadzą: Piotr Lorens (Mentor, WA PG, Architekt Gdańska), Lucyna Nyka (WA PG), Rainer Mahlamäki (SAFA), Grzegorz Kidybiński (Olivia Centre), Iza Burda (WA PG), Jan Rubel (WA PW, K&A), Ewa Kuryłowicz (Przewodnicząca Rady Fundacji, K&A).

II ETAP
Trzy najlepsze, opracowane na warsztatach rozwiązania (indywidualne bądź zespołowe), wybrane przez Jury w poszerzonym składzie, zostają nagrodzone miesięcznymi stypendiami w wysokości po 2 tys. zł na rozwój pomysłu we wstępną koncepcję architektoniczną. Z finalistów Jury wybiera jeden, zwycięski projekt.

III ETAP
Wybrana praca jest opracowywana i doskonalona przez 4 miesiące w oparciu o stypendium w wysokości 10 tys. zł, a jej autorzy – projektanci, projektantki lub zespół – pracują nad rozwojem projektu wraz z kosztorysem, harmonogramem prac, strategią pozyskania partnerów projektu i strategią promocji. Całość jest prezentowana jesienią 2023 r. w Gdańsku.

Jury konkursu Stypendium PRAKTYKA:
Dorota Szlachcic
Jakub Wacławek
Aleksandra Wasilkowska
Maciej Frąckowiak
Mirosław Nizio
Agnieszka Olędzka

Skład Poszerzonego Jury:
Mentor: Piotr Lorens
Wykładowcy: Lucyna Nyka, Rainer Mahlamäki
Przedstawiciel inwestora: Grzegorz Kidybiński
Tutorzy: Ewa Kuryłowicz, Iza Burda, Jan Rubel, Gabriela Rembarz

Laureaci i finaliści

2015

Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong  – projekt „Hydrofun”

W 2016 roku twórcy „Hydrofunu” złożyli projekt rewitalizacji jednej z bielańskich hydroforoni do Budżetu Partycypacyjnego m.st. Warszawy 2017. Projekt uzyskał odpowiednią liczbę głosów i jest w trakcie realizacji.

„Nagroda za podjęcie tematu humanizacji «niechcianego» dziedzictwa blokowisk i pomysł wykorzystania potencjału niewielkich, ale licznych i rozproszonych obiektów nieczynnych hydroforni. Autorzy koncepcji proponują twórcze wykorzystanie systemu pustostanów przestrzennych, zapraszając do współudziału mieszkańców, a także tworząc różnorodny katalog scenariuszy zmian, takich jak lokalne mikro domy kultury, ogrody, place zabaw i inne przestrzenie integrujące mieszkańców. Projekt jest interesujący nie tylko ze względu na uniwersalną koncepcję architektonicznego recyclingu, ale także z powodu przedstawienia prospołecznej idei rozproszenia kultury i budowania lokalnych centrów na peryferiach miasta”.

Z uzasadnienia Jury

Finaliści

Karolina Częczek – projekt „Baseny Skra”

Małgorzata Dembowska – projekt „Rewitalizacja ulicy Okrzei”

Praca zdobyła szereg nagród, m.in. Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich i Towarzystwa Urbanistów Polskich. W 2016 r. władze Warszawy wpisały budowę kładki pieszo-rowerowej łączącej lewobrzeżną i prawobrzeżną Warszawę na osi ulic Karowej i Okrzei do planu inwestycji. Międzynarodowy konkurs architektoniczny rozstrzygnięto w 2017 r., wygrał projekt niemieckiego biura Schüßler – Plan. Kładka długości 483 m, o szerokim na 9 metrów przejściu oparta zostanie na trzech filarach tkwiących w nurcie Wisły i jednym na prawym brzegu rzeki. Inwestycja ma potrwać do końca 2020 r. lub do wiosny 2021 r.


2016

Przemysław Chimczak i Maciej Warot – projekt „Dach nasz pospolity”

Przemysław Chimczak

Współzałożyciel think co. oraz koordynator zespołu ds. colivingów, architekt, absolwent Politechnik w Warszawie, Wrocławiu i Mediolanie oraz zarządzania projektami SGH. Prowadzi firmę Placemakers | Architekci wynajmu zajmującą się kompleksową obsługą mieszkań pod wynajem.

Maciej Warot

absolwent Wydziału Architektury na Politechnice Śląskiej, finalista prestiżowego konkursu Archi-World Academy Awards 2017 oraz „Dyplom Roku SARP” 2017. Współpracuje z Horizone Studio od 2016 roku.

„Niebywale odważny projekt, w którym rozmach pomysłu połączony został z dobrym rozeznaniem warunków lokalowych. Praca jest próbą reanimacji zadaszenia parkingu rozpiętego pomiędzy dwoma Superjednostkami, który jest jednocześnie podwórkiem dla 3000 mieszkańców sosnowieckiego osiedla Jagiellonka”.

Z uzasadnienia Jury

Finaliści

Michał Bala – projekt „Garaż miejski”

Magdalena Orzeł – projekt „Projekt Króliczok”  


2017

Ewelina Wiciak i Barbara Romańska – projekt „Parawanowiec”

Ewelina Wiciak

studentka architektury na Politechnice Wrocławskiej. W 2015 roku wzięła udział w międzynarodowej wymianie studenckiej Reseau des ecoles d’architecture francaises d’Europe centrale et orientale (REA) w Bratysławie. Pracuje w Paryżu w Dominique Perrault Architecture studio.

Barbara Romańska

Studentka architektury na Politechnice Wrocławskiej.

Podczas festiwalu Gdynia Design Days 2018 Ewelina Wiciak i Barbara Romańska prezentowały swój projekt w ramach spotkania „Swego nie znacie – problem powracającego parawaningu”.

„Projekt prowokacyjny, z gatunku eksperymentalnych, bardzo dynamiczny, żyjący, wymuszający «koizolację» użytkowników plaży. Posiadający bardzo duże pole do modyfikacji oraz wykorzystujący ekologiczne rozwiązanie. Ale przede wszystkim zmuszający do refleksji oraz podjęcia dialogu nad stanem i sposobem «zagospodarowania przestrzennego» polskich plaż”.

Z uzasadnienia Jury

Finaliści

Mariusz Jaworski i Magdalena Ziółkowska – projekt „Nad Balatonem”

Elżbieta Szymańska i Michał Dołbniak – projekt „Most dla mostu”

Opis

Konkurs TEORIA to trzyetapowy program, który odbywa się co dwa lata. Jego celem jest wybranie najlepszego, teoretycznego utworu słownego, związanego z miastem wybranym przez uczestnika, z dziedziny relacji architektury i kultury, powstałego po „Warsztatach pisania o architekturze” organizowanych w Domu Kuryłowiczów w Kazimierzu Dolnym w kwietniu 2024 r. Termin składania zgłoszeń do konkursu upływa 17 marca 2024 r.

ETAP I
Pierwszym i obowiązkowym etapem dla uczestników są 2-dniowe, stacjonarne, bezpłatne „Warsztaty pisarskie” organizowane w Kazimierzu Dolnym w dn. 13-14 kwietnia 2024 r. w których, po wstępnej selekcji Jury Konkursu na podstawie materiału kwalifikacyjnego (portfolio + list motywacyjny), bierze udział wybranych 12 osób. Fundacja zapewnia noclegi i wyżywienie dla uczestników warsztatów.
 
ETAP II
Uczestnicy programu po warsztatach mają 2 miesiące na napisanie tekstu na uzgodniony wstępnie temat. Finalnego wyboru zwycięskiej pracy, spośród wszystkich opracowań, dokonuje Jury konkursu poszerzone o grono prowadzących warsztaty. W jego skład wchodzą wybitne architektki, architekci oraz dziennikarze.

ETAP III
W trzecim etapie laureat/-ka/-ci dopracowują tekst przez kolejne 2 miesiące. Tekst, po opracowaniu redakcyjnym i tłumaczeniu na język angielski, zostaje opublikowany jako esej stanowiący 11 tom serii wydawniczej Fundacji „Architektura Kultury – Kultura Architektury”.

Jury konkursu TEORIA:
Ewa P. Porębska – Przewodnicząca Jury
Agnieszka Jacobson-Cielecka
Grzegorz Piątek
Bogna Świątkowska
Marta A. Urbańska
Piotr Sarzyński

Prowadzący „Warsztaty pisarskie” 2024:
Mentorka: Ewa P. Porębska
Tutor: Grzegorz Piątek, Łukasz Stępnik
Wsparcie merytoryczne: Ewa Kuryłowicz

Laureaci i wyróżnieni

2013

Anna Lorens – „Fenomen miejsc biesiadnych w mieście jako ilustracja krzyżowania się wpływów kultury popularnej i kultury wysokiej w architekturze”

Doktora architektury, architekt, projektantka wnętrz i produktu, ekspert magazynu „Dobre Wnętrze”, projektantka systemu garden office pokazywanego m. in na Salone del Mobile w Mediolanie, współautorka projektu wnętrz rezydencji Ambasadora w Berlinie. Współzałożycielka i główny projektant w autorskiej pracowni LORENS.

„Anna Lorens podjęła śmiałą próbę przyjrzenia się możliwym związkom architektury z tzw. kulturą wysoką i z kulturą popularną, a obiektem obserwacji uczyniła miejsca biesiadne. […] Niewątpliwym atutem książki jest interdyscyplinarne podejście, przypominające, że architektura nie jest samotną wyspą, ale nauką i praktyką, które powinny na co dzień konfrontować się z ludzkimi doświadczeniami, potrzebami, wartościami. Docenić należy erudycję autorki, która w swoich rozważaniach sięga nie tylko do licznych i zróżnicowanych przykładów realizacji z Polski i ze świata oraz do rozważań teoretyków architektury, ale – kiedy uważa to za stosowne – odwołuje się do literatury filozoficznej, wypowiedzi reżyserów filmowych, a nawet przemyśleń poetów.”

Piotr Sarzyński


 

2014

Bartłomiej Cybula i Maciej Żołnierczuk – „Język kultury szklanej architektury”

[bio]

[z uzasadnienia Jury]


 

2015

Piotr Kamiński: „Model przeplotu strategią dla miast w epoce sieci”

Absolwent Architektury i Urbanistyki na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu oraz Bachelor of Architecture na Nottingham Trent University. Laureat nagrody w konkursie SARP im. Zbyszka Zawistowskiego za Najlepszy Dyplom Roku 2012 (za pracę dyplomową „Przestrzeń czytania, czytanie przestrzeni”). W 2013 r. z ramienia SARP-u pomagał m.in. w tworzeniu wystawy „Zapis Idei” w Muzeum Narodowym w Poznaniu. W 2013 r. otrzymał Stypendium Artystyczne Prezydenta Miasta Poznania. Od 2016 reprezentant ZG SARP w stowarzyszeniu architektów Europy (ACE-CAE) w grupie urbanistycznej. Doświadczenie zawodowe zdobywał pracując zarówno w polskich, jak i zagranicznych pracowniach architektonicznych (m.in. Pracownia Projektowa Ewy i Stanisława Sipińskich, Poznań czy Ar’chic Architects, Londyn). Współzałożyciel pracowni projektowej Wartość Dodana: Architektura i Design (wdad.pl).

„Intrygująca i oryginalna propozycja sposobu organizacji i ustanawiania zasad, na jakich funkcjonują dzisiejsze miasta. Na bazie analizy łączącej badania socjologiczne, ekonomię oraz elementy urbanistyki, autor formułuje intrygującą propozycję spojrzenia na powszechne dziś problemy miast, takie jak chaos przestrzenny, sprzeczne interesy użytkowników czy podziały ekonomiczne. Nie poprzestaje jednak na diagnozie. Proponuje sposób rozwiązania tych problemów przez sformułowanie modelu przeplotu, którego celem jest nie tylko wzmocnienie czytelności miasta na poziomie przestrzennym, ale także ujawnienie potrzeb różnych grup mieszkańców”.

Z uzasadnienia Jury

 

wyróżnienia:

Marta Weronika Buczkowska: „W powiększeniu: architektura na fotografii”

Krzysztof Kaczmarczyk: „Między muzyką i architekturą. O muzyce w przestrzeni architektoniczno-urbanistycznej”


 

2016

Michał Żyła: „Język i rzeczywistość architektury”

Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz architekturę na Politechnice Krakowskiej. Uczestniczył w międzynarodowych warsztatach organizowanych przez Hogeschool van Amsterdam (The Amsterdam University of Applied Sciences), Lycée Le Corbusier w Strasburgu oraz Ryerson School of Interior Design na Ryerson University w Toronto. W 2015 obronił dyplom inżynierski z zakresu innowacyjnej architektury mieszkaniowej dla obszarów zagrożonych kataklizmami w Kanadzie. Obecnie student studiów magisterskich na Politechnice Krakowskiej.

„Praca jest ambitną próbą uporządkowania języka opisu i analizy architektury współczesnej. Autor przedstawia refleksje na temat zachodniego i wschodniego rozumienia relacji natury i kultury, w tym architektury. Zarazem podnosi wartość realistycznych, stosownych i skromnych, lecz skutecznych ingerencji architektonicznych”.

Z uzasadnienia Jury

 

wyróżnienia

Natalia Miler-Ogórkiewicz: „Ewaluacja zagadnienia kontekstu i jego roli”

Tomasz Geras: „Zagadnienie tożsamości architektury polskiej”


 

2017

Kinga Zemła: „Architektura naturalna”

Studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. W 2017 r. obroniła pracę inżynierską „Dom Teatru w Bytomiu”. Uczestniczyła w programie rewitalizacyjnym Urzędu Miasta Krakowa. Projekt zakończyła publikacja „Diagnoza funkcjonalno-przestrzenna osiedli: Olsza II, Ugorek”, która uzyskała nagrodę rektora Politechniki Krakowskiej, prof. Kazimierza Furtaka. Kinga Zemła jest laureatką konkursu na projekt Centrum Dialogu Kultur w Tarnowie (2016 r.). Zdobyła także wyróżnienie w konkursie na osiedle mieszkaniowe w Oświęcimiu (2015 r.). W 2016 odbyła praktykę w hiszpańskim biurze Equipo Olivares Arquitectos na Teneryfie. Od września 2017 mieszka w Sztokholmie i pracuje w biurze urbanistycznym Mandaworks.

„Autorka stawia tezę, że współczesne miasta stają się w coraz większej mierze naturalnym środowiskiem życia człowieka. Ich formę urbanistyczną w kontekście zagrożeń ekologicznych należy traktować tak samo poważnie jak segregację śmieci, ekologiczne formy transportu czy ogrzewania.  Zemła nie szuka naiwnych eko-utopii, nie postuluje «powrotu do natury». Zastanawia się nad konkretnymi rozwiązaniami dla «miast przyszłości», włączając do swojej architektonicznej perspektywy cybernetykę czy biotechnologię”.

Z uzasadnienia Jury

 

wyróżnienie

Patrycja Ochman: „Serce architekta”

 

Książki

Anna Jaruga-Rozdolska
MIMESIS
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Marcin Kitala
Zygmunt Maniaczyk
EXTRA MUROS
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Krzysztof Janas
Jan Szeliga
„Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą.”
VILLAGELAND, AN URBAN FANTASY WITH A THATCHED ROOF
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Małgorzata Neumann
Zofia Zuchowicz
„Terrain vague w Polsce. Nieoczywisty potencjał terenów porzuconych.”
TERRAIN VAGUE IN POLAND. THE UNOBVIOUS POTENTIAL OF ABANDONED AREAS
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Kinga Zemła
ARCHITEKTURA NATURALNA
NATURAL ARCHITECTURE
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Piotr Kamiński
MODEL PRZEPLOTU: Strategia dla miast w epoce sieci
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Michał Żyła
JĘZYK I RZECZYWISTOŚĆ ARCHITEKTURY
THE LANGUAGE AND REALITY OF ARCHITECTURE
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Anna Lorens
FENOMEN MIEJSC BIESIADNYCH W MIEŚCIE
Kultura popularna i kultura wysoka przy jednym stole
A PHENOMENON OF FEAST PLACES IN THE CITY
Popular and High Culture at One Table
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF

Bartłomiej Cybula
Maciej Żołnierczuk
JĘZYK KULTURY SZKLANEJ ARCHITEKTURY
THE CULTURAL LANGUAGE OF GLASS ARCHITECTURE
POBIERZ PIERWSZY ROZDZIAŁ KSIĄŻKI W FORMACIE PDF