Z troski o środowisko, z miłości do architektury… – czyli o tegorocznych laureatach konkursów Fundacji im. Stefana Kuryłowicza

Nasze programy – Konkurs TEORIA oraz Stypendium PRAKTYKA – jak co roku przyciągnęły rzeszę kreatywnych i odważnych architektów chcących wzbogacić debatę architektoniczną podejmując w świeży i nietuzinkowy sposób ważne dla współczesności tematy i wartości. Choć tematyka prac konkursowych była przeróżna w tej edycji zdecydowanie przebijał aspekt troski o coraz bardziej zdegradowane środowisko.

Jury Konkursu TEORIA w składzie Ewa P. Porębska, Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska oraz Piotr Sarzyński przyznało nagrodę główną Marcinowi Kitali i Zygmuntowi Maniaczykowi – autorom tekstu „Extra Muros”, podejmującym temat wizji turystyki zrównoważonej w relacji do kultury informatycznej. „Praca Extra Muros porusza bardzo aktualny temat turystyki, która jeszcze rok temu była jednym z głównych czynników rozwoju, a jednocześnie zagrożeń dla naszych miast. Światowy kryzys – pandemia – postawiła nas w sytuacji wręcz sokratejskiej: wiemy, że nic nie wiemy o przyszłości. Autorzy podjęli jednak trud tak diagnozy stanu turystyki sprzed katastrofy, opisu status quo, jak i próbę przewidywań. Postulują odrodzenie turyzmu wspomaganego informacją on-line, rzeczywistością wirtualną, odkrywaniem bliskiego otoczenia, by dojść do zrównoważenia potrzeby wolności z odpowiedzialnością za środowisko. Poza intrygującym tematem, praca ma wielki plus w postaci nieco abstrakcyjnych, uroczych ilustracji. Posiada też piękną konkluzję: „Generując napędzany ludzkimi marzeniami mikrokosmos, stwarzamy podstawy do wytworzenia się multiversum – rzeczywistości czerpiącej z każdego bogactwa i respektującej wszelkie piękno.”- uzasadniło swój wybór Jury.

W tym roku Jury TEORII przyznało także dwa wyróżnienia: I stopnia dla pracy „Modernistyczna Awangarda wobec Kultury Kapitalizmu, jako inspiracja dla kształtowania wizji miasta przyszłości” autorstwa Karoliny Szczygieł oraz wyróżnienie II stopnia dla tekstu „Jak kobiety uczą nas przestrzeni…” autorstwa Mikołaja Twardowskiego.

Tymczasem Jury Stypendium PRAKTYKA, w którego gronie znaleźli się Dorota Szlachcic, Jakub Wacławek, Aleksandra Wasilkowska, Maciej Frąckowiak, Konrad Grabowiecki oraz Agnieszka Olędzka, spośród wyłonionych finalistów, którzy wcześniej odbyli dwumiesięczne stypendium, nagrodziło Sandrę Przepiórkowską – autorkę projektu „PLASTOPIA”, która rozpocznie teraz kolejne, półroczne stypendium pracując przy wsparciu Jury nad rozwojem swojego projektu. Jury swój wybór uzasadniło następująco: „Doceniamy w pomyśle to, co kochamy dzisiaj w architekturze – pokazanie, że wielkie projektowanie może polegać na refleksji nad materiałem i technologią jego przetwarzania. Za to, że dyskusje o plastiku z ostatnich lat nie zniechęciły autorki, ale – zamiast silić się nowinki – skłoniły do konsekwentnych poszukiwań sposobu, by faktycznie z nim pracować. Projekt jest zatem wrażliwy, a przy tym skromny, dotyczy tematów wielkich, ale jednocześnie mieszczących się w dłoni. Przeplata procesy chemiczne i społeczne, do tego w ważnej i domagającej się uspołecznienia przestrzeni publicznej Katowic. Przedstawiony harmonogram upewnia nas też, że przedsięwzięcie ma szansę rozwinąć się zasadniczo w kolejnych miesiącach, zwłaszcza w aspekcie współpracy z interesariuszami i interesariuszkami oraz społecznościami lokalnymi. W tym znaczeniu, edukować możemy nie tylko mieszkańców, ale też architektów.”

Nasza Fundacja zorganizowała już po raz ósmy Konkurs TEORIA i po raz szósty Stypendium PRAKTYKA. Efekty pracy – premierę książki oraz kompletny projekt – poznamy już jesienią.

– Naszym celem jest wspieranie nowatorsko myślących, ambitnych, młodych ludzi, którzy proponują odważną, a przy tym odpowiedzialną społecznie twórczość architektoniczną. Promujemy architektów, którzy są uważnymi obserwatorami współczesnej rzeczywistości i swoje prace dostosowują do potrzeb użytkowników – mówi prof. Ewa Kuryłowicz, Przewodnicząca Rady Fundacji im. Stefana Kuryłowicza.

„BRAWUROWY I ODŚWIEŻAJĄCY”. WIEŚLAND PODWÓJNYM ZWYCIĘZCĄ W KONKURSACH FUNDACJI

Czy wiejska sielanka może stanowić tło nowoczesnego architektonicznego projektu? A śmiały manifest z wizją zielonych łąk lub młyna w centrum miasta może być równocześnie realnym obiektem architektoniczno-urbanistycznym? Okazuje się, że tak i udowadniają to autorzy prac konkursowych, którzy 26 marca 2020 r. wygrali oba programy organizowane przez naszą Fundację: Konkurs TEORIA i Stypendium PRAKTYKA Edycja 2019.

 Innowacyjne architektoniczne pomysły, nawet te najlepsze, bez przełożenia na praktyczne rozwiązania mogą na zawsze pozostać w sferze niezrealizowanych idei i marzeń. Tegoroczni laureaci programów Fundacji im. Stefana Kuryłowicza, architekt Jan Szeliga oraz socjolog i antropolog społeczny Krzysztof Janas, nie poprzestali tylko na teoretycznej wizji wiejskiego parku rozrywki zgłoszonej do Konkursu Teoria. Równolegle przedstawili projekt, a następnie koncepcję architektoniczną w programie Stypendium PRAKTYKA.

Jury Konkursu TEORIA, w składzie Ewa P. Porębska, Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska i Piotr Sarzyński, przyznało nagrodę główną Janowi Szelidze i Krzysztofowi Janasowi – autorom tekstu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”. Praca zawiera opis stworzenia infrastruktury wypoczynkowej w sąsiedztwie Stadionu Narodowego w Warszawie, której tło stanowi wiejska sceneria. Autorzy nakreślają wizję zielonej przestrzeni m.in. z karczmami i młynem, gdzie użytkownicy parku stają się uczestnikami swoistego spektaklu o wiejskiej sielance. – W naszej pracy chcieliśmy zasygnalizować problem zbyt szybkiego tempa życia w mieście i braku formy ucieczki od miejskiego pędu, który byłby w zasięgu ręki. Tak powstał pomysł stworzenia wiejskiego parku w centrum miasta – mówi Krzysztof Janas. „Wieśland (…)” zyskał uznanie Jury za odważne ujęcie relacji wsi z miastem i próbę wpisania architektury w trudne społeczno–kulturowe wzorce, a wszystko przy użyciu pełnego pasji, humorystycznego języka. Z dokładnym opisem nowatorskich rozwiązań, zawartych w nagrodzonym tekście, będzie można zapoznać się w publikacji pracy, która w ramach nagrody zostanie wydana przez naszą Fundację w wersji polskiej i angielskiej jesienią tego roku.

Dodatkowo Jury wyróżniło jeszcze dwie prace: „Zamieszkanie w niepamięci” autorstwa Mikołaja Twardowskiego, który porusza istotny temat upływu czasu i ogromnego problemu medycznego i społecznego jakim są choroby otępienne, w tym choroba Alzheimera, i przedstawia te kwestie w kontekście architektury i otoczenia oraz „Średniowieczne gender. Beginaż jako fenomen architektury mieszkaniowej” autorstwa Marty Wróblewskiej za interesującą analogię między wyborem „trzeciej drogi” przez Beginki (co skutkowało powstaniem nowej formy architektonicznej) a potrzebami współczesnych grup tzw. nienormatywnych społecznie.

Propozycja miejskiego parku rozrywki w wiejskim wydaniu została doceniona nie tylko w ujęciu teoretycznym, ale także praktycznym. Wyniki drugiego programu Fundacji im. Stefana Kuryłowicza – Stypendium PRAKTYKA – potwierdzają, że teoria i praktyka w architekturze powinny się wzajemnie uzupełniać. Jury, w którego gronie znaleźli się Dorota Szlachcic, Jakub Wacławek, Aleksandra Wasilkowska, Maciej Frąckowiak, Konrad Grabowiecki i Agnieszka Olędzka, spośród trzech zespołów finalistów nagrodziło – Jana Szeligę i Krzysztofa Janasa – twórców projektu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”. Wieś w miejskim wydaniu konkurowała w finale z pracą Macieja Moszanta o zredukowaniu wypadków drogowych z udziałem pieszych oraz planem infrastruktury miejskiej w duchu „smart” Magdaleny Orzeł-Rurańskiej i Kingi Kwaśny. Jury doceniło „Wieśland (…)” za formę prowokacyjnej hybrydy sztucznego folkloru, która intryguje, skłania do refleksji nad współzależnością miasta, natury i środowiska oraz relacji centrum wobec peryferii. Projekt m.in. dzięki grze konwencjami ma szansę zainicjować dyskusję o przyszłości architektury miejskiej i sposobie wypoczywania mieszkańców. Zwycięzcy Stypendium PRAKTYKA, oprócz stypendium, otrzymają wsparcie merytoryczne, by w ciągu kolejnego pół roku pracować nad rozwojem projektu z uwzględnieniem kosztorysu, harmonogramu prac i strategii promocji.

Fundacja im. Stefana Kuryłowicza już po raz siódmy zorganizowała Konkurs TEORIA i po raz piąty Stypendium PRAKTYKA. – Naszym celem jest wspieranie nowatorsko myślących, ambitnych, młodych ludzi, którzy proponują odważną, a przy tym odpowiedzialną społecznie twórczość architektoniczną. Promujemy architektów, którzy są uważnymi obserwatorami współczesnej rzeczywistości i swoje prace dostosowują do potrzeb użytkowników. – mówi prof. Ewa Kuryłowicz, Przewodnicząca Rady Fundacji. Uczestnicy doceniają zarówno możliwości, które niesie uczestnictwo w programach, jak i nagrody oferowane przez fundację. – Konkurs TEORIA oraz Stypendium PRAKTYKA są dobrą płaszczyzną o charakterze społeczno–architektonicznym do prowadzenia dyskusji, która nie jest możliwa przy konkursach realizacyjnych. Programy dają możliwość wieloaspektowej analizy wątku, który jest społecznie ważny –  mówi Jan Szeliga laureat Konkursu TEORIA i Stypendium PRAKTYKA, współautor pracy „Wieśland (…)”.

Kolejna edycja programów ruszy już jesienią 2020 roku.

W zgodzie z naturą: wykład Dorte Mandrup w Warszawie

  • Nowatorstwo i poszanowanie tradycji. Artystyczne wizjonerstwo i respektowanie lokalnego rzemiosła.
  • Eksplorowanie alternatywnych rozwiązań i przywiązanie do dzikości natury. Gościem kolejnego spotkania z cyklu „Od wizji do projektu” będzie Dorte Mandrup, światowej sławy architektka, założycielka międzynarodowego studia Dorte Mandrup Arkitekter, projektantka łącząca elementy biegunowo różne.
  • Wykład odbędzie się 18 października i będzie 5. odsłoną corocznego cyklu Fundacji im. S. Kuryłowicza „Od wizji do projektu”. Współorganizuje go Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej.

Przełamywanie utartych schematów. Poszukiwanie niewydeptanych ścieżek. Działanie na przekór konwencjom. To jedna strona architektonicznego słownika Dorte Mandrup, duńskiej projektantki, autorki projektów nowatorskich, często szalonych, zawsze zachwycających. Drugą stronę  stanowią dogłębne przygotowanie, rozeznanie warunków społecznych i naturalnych przestrzeni oraz pełne pietyzmu podejście do detalu. W jej pracach wybija się zarówno buntownicza i szeroko zakrojona wizja artystyczna, jak i potrzeba uszanowania specyfiki miejsca, zrozumienia jego przeszłości i pełnego potencjału.

Ten splot poetyckości z prostotą dostrzeżony został przez jury międzynarodowego konkursu na zaprojektowanie Centrum Icefjord w objętym patronatem UNESCO regionie Ilulissat na Grenlandii. W zeszłym roku studio Dorte Mandrup Arkitekter rozpoczęło tam prace nad realizacją nowego pawilonu, który łączyć ma przestrzeń wystawową z miejscem współdzielonym przez lokalnych mieszkańców, turystów oraz badaczy zmian klimatu. Projekt tego budynku jest hołdem oddanym niesamowitej i  surowej przyrodzie lodowca Sermeq Kujalleq. Wpisuje się w niepowtarzalną atmosferę tego,  położonego na styku natury i kultury miejsca. Opowiada historię współegzystowania ludzi i zmrożonego lodem lądu. Aby przybliżyć warunki tamtejszego życia, Studio stworzyło instalację CONDITIONS, która zaprezentowana została na Biennale Architettura 2018. Obecnie można ją zobaczyć w Duńskim Centrum Architektury w Kopenhadze.

Aktywne dialogowanie z przestrzenią, a nie jednostronne podporządkowywanie jej człowiekowi spowodowało, że Centrum Icefjord to już piąty projekt studia Dorte Mandrup Arkitekter, który wybrany został do realizacji przez UNESCO. Inną realizacją powstałą pod patronatem tej instytucji była m.in. rozbudowa Wadden Sea Centre, ośrodka wystawowego mieszczącego się w rezerwacie biosfery na Morzu Wattowym, czyli szerokiej równinnie położonej w strefie przypływów Morza Północnego. W projekcie wykorzystano tradycyjną, bo używaną już przez Wikingów technikę pokrywania dachów trzciną wodną. To właśnie o kulisach powstawania tych projektów, wnikaniu w kontekst danej przestrzeni i budowaniu całościowej koncepcji w oparciu o analizę otoczenia opowie podczas warszawskiego wykładu Dorte Mandrup.

Dorte Mandrup założyła własne studio – Dorte Mandrup Arkitekter – w 1999 roku. Obecnie pracuje w nim ponad 70 osób. Przez ponad 20 lat istnienia ta kopenhaska pracownia skupiająca architektów z całego świata nie tylko wypracowała niepowtarzalny język projektowania, ale także zdobyła uznanie zarówno wśród użytkowników swoich projektów, jak i międzynarodowych gremiów architektonicznych.

Dorte Mandrup przyjedzie do Warszawy na zaproszenie Fundacji im. Stefana Kuryłowicza i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. 18 października, o godz. 18:00 wygłosi wykład z cyklu „Od wizji do projektu” zatytułowany „Conditions”. Wystąpienie odbędzie się na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, przy ul. Koszykowej 55. Wstęp wolny (ilość miejsc ograniczona, rejestracja na wydarzenie od 16 września 2019 r.).

Wydarzeniu towarzyszyć będzie premiera książki „Terrain vague jako przestrzenie kulturotwórcze” z serii  wydawanej przez Fundacje im Stefana Kuryłowicza „Architektura kultury – kultura architektury” autorstwa arch. Małgorzaty Neumann i arch. Zofii Zuchowicz, laureatek Konkursu Fundacji  TEORIA 2018. Nie zabraknie również prezentacji finałowego projektu „Oddział Warszawa” autorstwa arch. Agnieszki Dąbek, laureatki fundacyjnego  Stypendium PRAKTYKA 2018.

 W ramach cyklu wykładów „Od wizji do projektu” Polskę odwiedziły: Nathalie de Vries (2015, MVRDV), Amanda Levete (2016, pracownia AL_A), Jette Hopp (2017, pracownia Snøhetta) i Odile Decq (2018, studio Odile Decq).

ORGANIZATORZY
Fundacja im. Stefana Kuryłowicza
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

PARTNERZY WYKŁADU
Duński Instytut Kultury, Warbud, Geberit, Schindler, Hormann, LC Corp, Izba Architektów RP

PATRONI MEDIALNI
Architektura-Murator, Builder, Notes Na 6 Tygodni, ARCH, Zawód: Architekt

OPIEKA MEDIALNA
SZUSTOW. Kultura i Komunikacja

„Od wizji do projektu” wykład Dorte Mandrup pt. „Conditions”

oraz premiera książki z laureatek Konkursu TEORIA 2018  i prezentacja finałowa laureatki Stypendium PRAKTYKA 2018

18.10.2019 r. (piątek), godz. 18:00

Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

ul. Koszykowa 55, Warszawa

 

https://www.fundacja-sk.pl/

https://www.arch.pw.edu.pl/

Warszawski skwer zyskuje imię Stefana Kuryłowicza w 70. rocznicę urodzin wybitnego architekta

29 marca skwer dedykowany architektowi Stefanowi Kuryłowiczowi, znajdujący się przy ul. Przyokopowej 33 w Warszawie, uchwałą Rady Miasta nr LXVI/1830/2018 oficjalnie zyska imię Patrona. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął Prezydent m. st. Warszawy Rafał Trzaskowski.  Tego samego dnia w ZODIAKU Warszawskim Pawilonie Architektury odbędzie się finał konkursów architektonicznych TEORIA i PRAKTYKA 2018, organizowanych przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza. Wstęp na oba wydarzenia jest otwarty.

Stefan Kuryłowicz zaliczany jest do grona najbardziej wpływowych architektów polskich przełomu XX i XXI wieku. Pozostawił po sobie kilkadziesiąt obiektów, które kształtowały oblicze Warszawy i nie tylko. Był autorem między innymi gmachu Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu, Stadionu Miejskiego w Białymstoku, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, gdańskiego Hotelu Hilton czy Portu Lotniczego w Modlinie. Jego olbrzymie zasługi pedagogiczne oraz powołana przez niego autorska pracownia architektoniczna Kuryłowicz & Associates do dziś kształtują stołeczny i polski krajobraz architektoniczny. 

29 marca o godzinie 15:00 przy ul. Przyokopowej 33 w Warszawie z okazji 70 rocznicy urodzin zmarłego  w 2011 roku architekta odbędzie się uroczyste otwarcie Skweru im. Stefana Kuryłowicza.  Wydarzenie objęte jest honorowym patronatem Prezydenta m. st. Warszawy.

Kuryłowicz twierdził, że w zawodzie architekta marzenia i wyobraźnia są równie ważne, jak poczucie odpowiedzialności. Temu przekonaniu towarzyszyło powołanie fundacji jego imienia, której celem jest wspieranie marzeń i wyobraźni młodych adeptów architektury i budowanie wspólnie z nimi poczucia zawodowej odpowiedzialności. Cel ten realizowany jest przez dwa programy konkursowe – TEORIA i PRAKTYKA, które promują najlepsze teksty krytyczne o relacji architektury z kulturą (TEORIA) oraz najlepsze pomysły na poprawę jakości dowolnej przestrzeni publicznej (PRAKTYKA). Finał obu programów odbędzie się o godzinie 17:00 w pawilonie ZODIAK w pasażu Stefana Wiecheckiego „Wiecha” 4 w Warszawie.

Uroczyste otwarcie skweru im. Stefana Kuryłowicza
29 marca (piątek) o godzinie 15:00
ul. Przyokopowa 33 (Wola Center), Warszawa