Theory

The THEORY competition is a three-stage program, which takes place every two years. Its aim is to select the best, theoretical written piece, related to the city chosen by the participant, in the field of architecture and culture relations, created after the ‘Architecture Writing Workshop’ organised at the Kuryłowicz House in Kazimierz Dolny in April 2024. The deadline for submitting entries to the competition is March 17, 2024.

1st STAGE
The first and obligatory stage for participants is a 2-day, stationary, free “Writing Workshop” organized in Kazimierz Dolny on 13-14 April 2024, in which, after the pre-selection by the Competition Jury on the basis of qualifying material (portfolio + motivation letter), a selection of 12 people takes part. The Foundation provides accommodation and meals for the workshop participants.

2nd STAGE
Participants of the program have 2 months after the workshop to write a text on a pre-agreed topic. The final selection of the winning work, from among all studies, is made by the Jury of the competition, expanded by a group of workshop leaders. It comprises outstanding architects and journalists.

3rd STAGE
In the third stage, the laureate(s) refine the text for the next 2 months. The text, after editing and translation into English, is published as an essay constituting the 11th volume of the publishing series of the Foundation “Architecture of Culture – Culture of Architecture”.

Jury of the THEORY Competition:
Ewa P. Porębska – Chairperson of the Jury
Agnieszka Jacobson – Cielecka
Grzegorz Piątek

Bogna Świątkowska
Marta A. Urbańska
Piotr Sarzyński

Leaders of “Writing Workshops” 2024:
Mentor: Ewa P. Porębska
Tutor: Grzegorz Piątek, Łukasz Stępnik
Professional support: Ewa Kuryłowicz

 

Winners

2013

Anna Lorens – „Fenomen miejsc biesiadnych w mieście jako ilustracja krzyżowania się wpływów kultury popularnej i kultury wysokiej w architekturze”

Doktora architektury, architekt, projektantka wnętrz i produktu, ekspert magazynu „Dobre Wnętrze”, projektantka systemu garden office pokazywanego m. in na Salone del Mobile w Mediolanie, współautorka projektu wnętrz rezydencji Ambasadora w Berlinie. Współzałożycielka i główny projektant w autorskiej pracowni LORENS.

„Anna Lorens podjęła śmiałą próbę przyjrzenia się możliwym związkom architektury z tzw. kulturą wysoką i z kulturą popularną, a obiektem obserwacji uczyniła miejsca biesiadne. […] Niewątpliwym atutem książki jest interdyscyplinarne podejście, przypominające, że architektura nie jest samotną wyspą, ale nauką i praktyką, które powinny na co dzień konfrontować się z ludzkimi doświadczeniami, potrzebami, wartościami. Docenić należy erudycję autorki, która w swoich rozważaniach sięga nie tylko do licznych i zróżnicowanych przykładów realizacji z Polski i ze świata oraz do rozważań teoretyków architektury, ale – kiedy uważa to za stosowne – odwołuje się do literatury filozoficznej, wypowiedzi reżyserów filmowych, a nawet przemyśleń poetów.”

Piotr Sarzyński


 

2014

Bartłomiej Cybula i Maciej Żołnierczuk – „Język kultury szklanej architektury”

[bio]

[z uzasadnienia Jury]


 

2015

Piotr Kamiński: „Model przeplotu strategią dla miast w epoce sieci”

Absolwent Architektury i Urbanistyki na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu oraz Bachelor of Architecture na Nottingham Trent University. Laureat nagrody w konkursie SARP im. Zbyszka Zawistowskiego za Najlepszy Dyplom Roku 2012 (za pracę dyplomową „Przestrzeń czytania, czytanie przestrzeni”). W 2013 r. z ramienia SARP-u pomagał m.in. w tworzeniu wystawy „Zapis Idei” w Muzeum Narodowym w Poznaniu. W 2013 r. otrzymał Stypendium Artystyczne Prezydenta Miasta Poznania. Od 2016 reprezentant ZG SARP w stowarzyszeniu architektów Europy (ACE-CAE) w grupie urbanistycznej. Doświadczenie zawodowe zdobywał pracując zarówno w polskich, jak i zagranicznych pracowniach architektonicznych (m.in. Pracownia Projektowa Ewy i Stanisława Sipińskich, Poznań czy Ar’chic Architects, Londyn). Współzałożyciel pracowni projektowej Wartość Dodana: Architektura i Design (wdad.pl).

„Intrygująca i oryginalna propozycja sposobu organizacji i ustanawiania zasad, na jakich funkcjonują dzisiejsze miasta. Na bazie analizy łączącej badania socjologiczne, ekonomię oraz elementy urbanistyki, autor formułuje intrygującą propozycję spojrzenia na powszechne dziś problemy miast, takie jak chaos przestrzenny, sprzeczne interesy użytkowników czy podziały ekonomiczne. Nie poprzestaje jednak na diagnozie. Proponuje sposób rozwiązania tych problemów przez sformułowanie modelu przeplotu, którego celem jest nie tylko wzmocnienie czytelności miasta na poziomie przestrzennym, ale także ujawnienie potrzeb różnych grup mieszkańców”.

Z uzasadnienia Jury

 

wyróżnienia:

Marta Weronika Buczkowska: „W powiększeniu: architektura na fotografii”

Krzysztof Kaczmarczyk: „Między muzyką i architekturą. O muzyce w przestrzeni architektoniczno-urbanistycznej”


 

2016

Michał Żyła: „Język i rzeczywistość architektury”

Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz architekturę na Politechnice Krakowskiej. Uczestniczył w międzynarodowych warsztatach organizowanych przez Hogeschool van Amsterdam (The Amsterdam University of Applied Sciences), Lycée Le Corbusier w Strasburgu oraz Ryerson School of Interior Design na Ryerson University w Toronto. W 2015 obronił dyplom inżynierski z zakresu innowacyjnej architektury mieszkaniowej dla obszarów zagrożonych kataklizmami w Kanadzie. Obecnie student studiów magisterskich na Politechnice Krakowskiej.

„Praca jest ambitną próbą uporządkowania języka opisu i analizy architektury współczesnej. Autor przedstawia refleksje na temat zachodniego i wschodniego rozumienia relacji natury i kultury, w tym architektury. Zarazem podnosi wartość realistycznych, stosownych i skromnych, lecz skutecznych ingerencji architektonicznych”.

Z uzasadnienia Jury

 

wyróżnienia

Natalia Miler-Ogórkiewicz: „Ewaluacja zagadnienia kontekstu i jego roli”

Tomasz Geras: „Zagadnienie tożsamości architektury polskiej”


 

2017

Kinga Zemła: „Architektura naturalna”

Studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. W 2017 r. obroniła pracę inżynierską „Dom Teatru w Bytomiu”. Uczestniczyła w programie rewitalizacyjnym Urzędu Miasta Krakowa. Projekt zakończyła publikacja „Diagnoza funkcjonalno-przestrzenna osiedli: Olsza II, Ugorek”, która uzyskała nagrodę rektora Politechniki Krakowskiej, prof. Kazimierza Furtaka. Kinga Zemła jest laureatką konkursu na projekt Centrum Dialogu Kultur w Tarnowie (2016 r.). Zdobyła także wyróżnienie w konkursie na osiedle mieszkaniowe w Oświęcimiu (2015 r.). W 2016 odbyła praktykę w hiszpańskim biurze Equipo Olivares Arquitectos na Teneryfie. Od września 2017 mieszka w Sztokholmie i pracuje w biurze urbanistycznym Mandaworks.

„Autorka stawia tezę, że współczesne miasta stają się w coraz większej mierze naturalnym środowiskiem życia człowieka. Ich formę urbanistyczną w kontekście zagrożeń ekologicznych należy traktować tak samo poważnie jak segregację śmieci, ekologiczne formy transportu czy ogrzewania.  Zemła nie szuka naiwnych eko-utopii, nie postuluje «powrotu do natury». Zastanawia się nad konkretnymi rozwiązaniami dla «miast przyszłości», włączając do swojej architektonicznej perspektywy cybernetykę czy biotechnologię”.

Z uzasadnienia Jury

 

wyróżnienie

Patrycja Ochman: „Serce architekta”

 

Books

Anna Jaruga-Rozdolska
MIMESIS
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Marcin Kitala
Zygmunt Maniaczyk
EXTRA MUROS
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Krzysztof Janas
Jan Szeliga
„Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą.”
VILLAGELAND, AN URBAN FANTASY WITH A THATCHED ROOF
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Małgorzata Neumann
Zofia Zuchowicz
„Terrain vague w Polsce. Nieoczywisty potencjał terenów porzuconych.”
TERRAIN VAGUE IN POLAND. THE UNOBVIOUS POTENTIAL OF ABANDONED AREAS
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Małgorzata Neumann
Zofia Zuchowicz
„Terrain vague w Polsce. Nieoczywisty potencjał terenów porzuconych.”
TERRAIN VAGUE IN POLAND. THE UNOBVIOUS POTENTIAL OF ABANDONED AREAS
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Kinga Zemła
ARCHITEKTURA NATURALNA
NATURAL ARCHITECTURE
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Piotr Kamiński
MODEL PRZEPLOTU: Strategia dla miast w epoce sieci
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Michał Żyła
JĘZYK I RZECZYWISTOŚĆ ARCHITEKTURY
THE LANGUAGE AND REALITY OF ARCHITECTURE
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Anna Lorens
FENOMEN MIEJSC BIESIADNYCH W MIEŚCIE
Kultura popularna i kultura wysoka przy jednym stole
A PHENOMENON OF FEAST PLACES IN THE CITY
Popular and High Culture at One Table
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT

Bartłomiej Cybula
Maciej Żołnierczuk
JĘZYK KULTURY SZKLANEJ ARCHITEKTURY
THE CULTURAL LANGUAGE OF GLASS ARCHITECTURE
DOWNLOAD THE FIRST CHAPTER IN PDF FORMAT