Z troski o środowisko, z miłości do architektury… – czyli o tegorocznych laureatach konkursów Fundacji im. Stefana Kuryłowicza

Nasze programy – Konkurs TEORIA oraz Stypendium PRAKTYKA – jak co roku przyciągnęły rzeszę kreatywnych i odważnych architektów chcących wzbogacić debatę architektoniczną podejmując w świeży i nietuzinkowy sposób ważne dla współczesności tematy i wartości. Choć tematyka prac konkursowych była przeróżna w tej edycji zdecydowanie przebijał aspekt troski o coraz bardziej zdegradowane środowisko.

Jury Konkursu TEORIA w składzie Ewa P. Porębska, Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska oraz Piotr Sarzyński przyznało nagrodę główną Marcinowi Kitali i Zygmuntowi Maniaczykowi – autorom tekstu „Extra Muros”, podejmującym temat wizji turystyki zrównoważonej w relacji do kultury informatycznej. „Praca Extra Muros porusza bardzo aktualny temat turystyki, która jeszcze rok temu była jednym z głównych czynników rozwoju, a jednocześnie zagrożeń dla naszych miast. Światowy kryzys – pandemia – postawiła nas w sytuacji wręcz sokratejskiej: wiemy, że nic nie wiemy o przyszłości. Autorzy podjęli jednak trud tak diagnozy stanu turystyki sprzed katastrofy, opisu status quo, jak i próbę przewidywań. Postulują odrodzenie turyzmu wspomaganego informacją on-line, rzeczywistością wirtualną, odkrywaniem bliskiego otoczenia, by dojść do zrównoważenia potrzeby wolności z odpowiedzialnością za środowisko. Poza intrygującym tematem, praca ma wielki plus w postaci nieco abstrakcyjnych, uroczych ilustracji. Posiada też piękną konkluzję: „Generując napędzany ludzkimi marzeniami mikrokosmos, stwarzamy podstawy do wytworzenia się multiversum – rzeczywistości czerpiącej z każdego bogactwa i respektującej wszelkie piękno.”- uzasadniło swój wybór Jury.

W tym roku Jury TEORII przyznało także dwa wyróżnienia: I stopnia dla pracy „Modernistyczna Awangarda wobec Kultury Kapitalizmu, jako inspiracja dla kształtowania wizji miasta przyszłości” autorstwa Karoliny Szczygieł oraz wyróżnienie II stopnia dla tekstu „Jak kobiety uczą nas przestrzeni…” autorstwa Mikołaja Twardowskiego.

Tymczasem Jury Stypendium PRAKTYKA, w którego gronie znaleźli się Dorota Szlachcic, Jakub Wacławek, Aleksandra Wasilkowska, Maciej Frąckowiak, Konrad Grabowiecki oraz Agnieszka Olędzka, spośród wyłonionych finalistów, którzy wcześniej odbyli dwumiesięczne stypendium, nagrodziło Sandrę Przepiórkowską – autorkę projektu „PLASTOPIA”, która rozpocznie teraz kolejne, półroczne stypendium pracując przy wsparciu Jury nad rozwojem swojego projektu. Jury swój wybór uzasadniło następująco: „Doceniamy w pomyśle to, co kochamy dzisiaj w architekturze – pokazanie, że wielkie projektowanie może polegać na refleksji nad materiałem i technologią jego przetwarzania. Za to, że dyskusje o plastiku z ostatnich lat nie zniechęciły autorki, ale – zamiast silić się nowinki – skłoniły do konsekwentnych poszukiwań sposobu, by faktycznie z nim pracować. Projekt jest zatem wrażliwy, a przy tym skromny, dotyczy tematów wielkich, ale jednocześnie mieszczących się w dłoni. Przeplata procesy chemiczne i społeczne, do tego w ważnej i domagającej się uspołecznienia przestrzeni publicznej Katowic. Przedstawiony harmonogram upewnia nas też, że przedsięwzięcie ma szansę rozwinąć się zasadniczo w kolejnych miesiącach, zwłaszcza w aspekcie współpracy z interesariuszami i interesariuszkami oraz społecznościami lokalnymi. W tym znaczeniu, edukować możemy nie tylko mieszkańców, ale też architektów.”

Nasza Fundacja zorganizowała już po raz ósmy Konkurs TEORIA i po raz szósty Stypendium PRAKTYKA. Efekty pracy – premierę książki oraz kompletny projekt – poznamy już jesienią.

– Naszym celem jest wspieranie nowatorsko myślących, ambitnych, młodych ludzi, którzy proponują odważną, a przy tym odpowiedzialną społecznie twórczość architektoniczną. Promujemy architektów, którzy są uważnymi obserwatorami współczesnej rzeczywistości i swoje prace dostosowują do potrzeb użytkowników – mówi prof. Ewa Kuryłowicz, Przewodnicząca Rady Fundacji im. Stefana Kuryłowicza.

Architektura Kultury – Kultura Architektury

Już dziś odbędzie się finałowa prezentacja zwycięskiego projektu Stypendium Praktyka oraz premiera publikacji z cyklu „Architektura Kultury – Kultura Architektury”, a także towarzysząca im arcyciekawa dyskusja w doborowym towarzystwie.
„Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą” to nowatorska idea wiejskiego parku rozrywki w wielkim mieście, której autorami są Jan Szeliga i Krzysztof Janas. Tytułowy „Wieśland“ to nie tylko intrygująca nazwa, lecz przede wszystkim kompletna wizja architektoniczno-urbanistyczna. Więcej szczegółów zdradzą nam sami autorzy podczas dzisiejszego wydarzenia, które rozpocznie się transmisją on-line z Zodiaka Warszawskiego Pawilonu Architektury od godz. 17:00 do 19:30

„BRAWUROWY I ODŚWIEŻAJĄCY”. WIEŚLAND PODWÓJNYM ZWYCIĘZCĄ W KONKURSACH FUNDACJI

Czy wiejska sielanka może stanowić tło nowoczesnego architektonicznego projektu? A śmiały manifest z wizją zielonych łąk lub młyna w centrum miasta może być równocześnie realnym obiektem architektoniczno-urbanistycznym? Okazuje się, że tak i udowadniają to autorzy prac konkursowych, którzy 26 marca 2020 r. wygrali oba programy organizowane przez naszą Fundację: Konkurs TEORIA i Stypendium PRAKTYKA Edycja 2019.

 Innowacyjne architektoniczne pomysły, nawet te najlepsze, bez przełożenia na praktyczne rozwiązania mogą na zawsze pozostać w sferze niezrealizowanych idei i marzeń. Tegoroczni laureaci programów Fundacji im. Stefana Kuryłowicza, architekt Jan Szeliga oraz socjolog i antropolog społeczny Krzysztof Janas, nie poprzestali tylko na teoretycznej wizji wiejskiego parku rozrywki zgłoszonej do Konkursu Teoria. Równolegle przedstawili projekt, a następnie koncepcję architektoniczną w programie Stypendium PRAKTYKA.

Jury Konkursu TEORIA, w składzie Ewa P. Porębska, Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska i Piotr Sarzyński, przyznało nagrodę główną Janowi Szelidze i Krzysztofowi Janasowi – autorom tekstu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”. Praca zawiera opis stworzenia infrastruktury wypoczynkowej w sąsiedztwie Stadionu Narodowego w Warszawie, której tło stanowi wiejska sceneria. Autorzy nakreślają wizję zielonej przestrzeni m.in. z karczmami i młynem, gdzie użytkownicy parku stają się uczestnikami swoistego spektaklu o wiejskiej sielance. – W naszej pracy chcieliśmy zasygnalizować problem zbyt szybkiego tempa życia w mieście i braku formy ucieczki od miejskiego pędu, który byłby w zasięgu ręki. Tak powstał pomysł stworzenia wiejskiego parku w centrum miasta – mówi Krzysztof Janas. „Wieśland (…)” zyskał uznanie Jury za odważne ujęcie relacji wsi z miastem i próbę wpisania architektury w trudne społeczno–kulturowe wzorce, a wszystko przy użyciu pełnego pasji, humorystycznego języka. Z dokładnym opisem nowatorskich rozwiązań, zawartych w nagrodzonym tekście, będzie można zapoznać się w publikacji pracy, która w ramach nagrody zostanie wydana przez naszą Fundację w wersji polskiej i angielskiej jesienią tego roku.

Dodatkowo Jury wyróżniło jeszcze dwie prace: „Zamieszkanie w niepamięci” autorstwa Mikołaja Twardowskiego, który porusza istotny temat upływu czasu i ogromnego problemu medycznego i społecznego jakim są choroby otępienne, w tym choroba Alzheimera, i przedstawia te kwestie w kontekście architektury i otoczenia oraz „Średniowieczne gender. Beginaż jako fenomen architektury mieszkaniowej” autorstwa Marty Wróblewskiej za interesującą analogię między wyborem „trzeciej drogi” przez Beginki (co skutkowało powstaniem nowej formy architektonicznej) a potrzebami współczesnych grup tzw. nienormatywnych społecznie.

Propozycja miejskiego parku rozrywki w wiejskim wydaniu została doceniona nie tylko w ujęciu teoretycznym, ale także praktycznym. Wyniki drugiego programu Fundacji im. Stefana Kuryłowicza – Stypendium PRAKTYKA – potwierdzają, że teoria i praktyka w architekturze powinny się wzajemnie uzupełniać. Jury, w którego gronie znaleźli się Dorota Szlachcic, Jakub Wacławek, Aleksandra Wasilkowska, Maciej Frąckowiak, Konrad Grabowiecki i Agnieszka Olędzka, spośród trzech zespołów finalistów nagrodziło – Jana Szeligę i Krzysztofa Janasa – twórców projektu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”. Wieś w miejskim wydaniu konkurowała w finale z pracą Macieja Moszanta o zredukowaniu wypadków drogowych z udziałem pieszych oraz planem infrastruktury miejskiej w duchu „smart” Magdaleny Orzeł-Rurańskiej i Kingi Kwaśny. Jury doceniło „Wieśland (…)” za formę prowokacyjnej hybrydy sztucznego folkloru, która intryguje, skłania do refleksji nad współzależnością miasta, natury i środowiska oraz relacji centrum wobec peryferii. Projekt m.in. dzięki grze konwencjami ma szansę zainicjować dyskusję o przyszłości architektury miejskiej i sposobie wypoczywania mieszkańców. Zwycięzcy Stypendium PRAKTYKA, oprócz stypendium, otrzymają wsparcie merytoryczne, by w ciągu kolejnego pół roku pracować nad rozwojem projektu z uwzględnieniem kosztorysu, harmonogramu prac i strategii promocji.

Fundacja im. Stefana Kuryłowicza już po raz siódmy zorganizowała Konkurs TEORIA i po raz piąty Stypendium PRAKTYKA. – Naszym celem jest wspieranie nowatorsko myślących, ambitnych, młodych ludzi, którzy proponują odważną, a przy tym odpowiedzialną społecznie twórczość architektoniczną. Promujemy architektów, którzy są uważnymi obserwatorami współczesnej rzeczywistości i swoje prace dostosowują do potrzeb użytkowników. – mówi prof. Ewa Kuryłowicz, Przewodnicząca Rady Fundacji. Uczestnicy doceniają zarówno możliwości, które niesie uczestnictwo w programach, jak i nagrody oferowane przez fundację. – Konkurs TEORIA oraz Stypendium PRAKTYKA są dobrą płaszczyzną o charakterze społeczno–architektonicznym do prowadzenia dyskusji, która nie jest możliwa przy konkursach realizacyjnych. Programy dają możliwość wieloaspektowej analizy wątku, który jest społecznie ważny –  mówi Jan Szeliga laureat Konkursu TEORIA i Stypendium PRAKTYKA, współautor pracy „Wieśland (…)”.

Kolejna edycja programów ruszy już jesienią 2020 roku.

Wykłady od wizji do projektu

Cykl corocznych spotkań, których celem jest poszerzanie wiedzy o wybitnych przejawach współczesnej myśli architektonicznej i urbanistycznej, a także przybliżanie polskiemu odbiorcy największych osiągnięć czołowych pracowni architektonicznych. Głównymi prelegentami były gwiazdy architektury i przedstawiciele renomowanych biur architektonicznych z całego świata. Wykładom towarzyszy ceremonia wręczenia głównych nagród Konkursu TEORIA i Stypendium PRAKTYKA, a także publiczna prezentacja nagrodzonych prac.